Oorzaken van depressie

Uit balans geraken

Een goede samenvatting wordt geboden door het 'draaglast-draagkracht' model. Je bent lichamelijk en geestelijk pas in evenwicht wanneer je draagkracht (wat je allemaal aankan) in overeenstemming is met je draaglast (wat je moet verwerken).

• Je draaglast bestaat o.a. uit: de dagelijkse stress, relatieproblemen, negatieve ervaringen (in het verleden en nu), je 'zwakkere kanten' of 'kwetsbaarheden', (te) weinig steun in je omgeving, erfelijke belasting, ziektes, enzovoort.
• Je draagkracht bestaat o.a. uit: een 'warme' omgeving, je vermogen om met problemen om te gaan, goede relaties met anderen, je sterke kanten, positieve ervaringen (vroeger en nu), je gezondheid, zin ervaren in wat je doet, enzovoort.

Wordt je draaglast in verhouding té groot, dan geraak je uit evenwicht. Als deze situatie blijft duren dan kan een depressie ontstaan.

Sociale factoren en levensgebeurtenissen

Aanhoudende moeilijkheden zoals werkloosheid, leven in een relatie met misbruik of met weinig zorg voor elkaar, financiële problemen, of langdurige stress op het werk, verhogen je kans op depressie. Veel meer dan eenmalige recente stress-situaties. Aanhoudende problemen kunnen ervoor zorgen dat je draagkracht ondermijnd wordt.
Lees meer over burn-out en depressie

Maar recente gebeurtenissen zoals verlies van je job, verlies van een geliefde, plotse eenzaamheid of een ernstig conflict met iemand, kunnen wel een depressie uitlokken. Vooral dan als je al een risico loopt omwille van eerdere negatieve ervaringen of persoonlijke kwetsbaarheden.
Lees meer over eenzaamheid en depressie

Persoonlijke factoren

Familiale voorgeschiedenis

Invloeden uit de omgeving waarin je opgroeide kunnen negatieve effecten hebben op langere termijn. Waren er veel problemen of conflicten tijdens je jeugdperiode, dan kan je de gevolgen daarvan meedragen (zelfs zonder dat je je daar bewust van bent). Dit is zeker zo bij traumatische gebeurtenissen zoals seksueel misbruik, mishandeling of emotionele verwaarlozing.
Lees meer over depressie en trauma

Depressie blijkt in sommige families vaker voor te komen. Enerzijds kunnen hierbij hogergenoemde omgevingsomstandigheden een rol spelen. Anderzijds kan het ook wijzen op een verhoogd genetisch risico. De neiging tot depressie wordt dan als het ware overgeërfd. Erfelijke factoren leiden echter niet automatisch tot psychische problemen. Het is vooral de combinatie van erfelijke factoren met bepaalde levensgebeurtenissen en persoonlijke kenmerken, die de kans op depressie verhogen.

Persoonlijke kenmerken

Je bent kwetsbaarder voor depressie indien je:

• je snel en veel zorgen maakt,
• een laag zelfbeeld hebt,
• de neiging hebt tot perfectionisme,
• zeer gevoelig bent voor kritiek,
• erg streng voor jezelf bent.

Ernstige lichamelijke ziekte

Een lichamelijke ziekte kan depressieve klachten uitlokken op twee manieren. De ziekte kan op een directe manier depressieve klachten veroorzaken. Of ziekte kan depressieve klachten uitlokken omdat je je meer zorgen gaat maken en meer (aanhoudende) stress hebt. De kans is groter indien het gaat om langdurige ziekte die blijvende zorg vraagt en/of samengaat met chronische pijn.
Meer over lichamelijke aandoeningen en depressie

Alcohol- of ander drugmisbruik

Overmatig alcohol- en drugmisbruik kunnen zowel leiden tot depressieve klachten, als het gevolg ervan zijn. Sommige mensen gebruiken immers alcohol of andere drugs als een manier om met hun klachten om te gaan. Ze willen zich even niet meer zo ongelukkig voelen of ze gebruiken deze middelen om te kunnen slapen.

Biologische factoren

Er zijn aanwijzingen dat biologische processen een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een depressie. Er zijn twee belangrijke hypotheses. Het zou dan gaan om een ontregeling van de wijze waarop onze hersenen op stress reageren, ofwel om een chemisch onevenwicht in onze hersenen. Daarnaast werd er recent een verband ontdekt tussen darmflora en mentale gezondheid.

Ontregeling van onze reactie op stress

Wanneer we onder stress staan reageren ons lichaam en onze hersenen met automatische reacties om te 'overleven'. Net zoals in de oertijd maken we ons klaar om te vechten of te vluchten. Ook al hebben we in onze samenleving nog maar zelden te maken met fysieke bedreiging. Toch wordt ons lichaam 'op scherp' gezet wanneer we ons onder druk voelen staan.

Langdurige stress kan dan leiden tot afwijkingen in dit 'stressresponssysteem'. In plaats van ons te helpen, gaat de automatische verdediging leiden tot overprikkeling of uitputting. En uiteindelijk tot depressie.
Meer over het stressresponssysteem

Chemisch onevenwicht in de hersenen

In onze hersenen worden de verbindingen tussen hersencellen geregeld via bepaalde stoffen, de zogenaamde 'neurotransmitters'. Wanneer er onevenwichten ontstaan bij een aantal van deze neurotransmitters, dan zou dit psychische klachten tot gevolg kunnen hebben.

Verschillende antidepressiva werken in op één of meerdere van deze neurotransmitter-systemen en kunnen zo leiden tot verlichten van de klachten die veroorzaakt worden door een slechte werking (door onevenwicht of tekort) van deze neurotransmitters.
Meer over depressie en hersenwerking

Darmflora en depressie

Recent onderzoek, o.a. van Prof. Raes, bracht een verband aan het licht tussen darmflora en mentale gezondheid.
Meer over depressie en darmflora

Conclusie

Depressie is niet eenduidig te verklaren. Allerlei sociale, psychologische en biologische factoren spelen op elkaar in. Geen enkele factor op zich kan alles verklaren. Daarom kan depressie vele gezichten hebben.

  Aanmelden online zelfhulp

  Aanmelden online begeleiding