Info voor de omgeving
ik maak me zorgen om een kind/jongere uit mijn omgeving (voor leerkrachten, leiding jeugdbeweging,...)
Hoe somberheid herkennen bij kinderen en jongeren
Somberheid bij kinderen en jongeren is te herkennen aan volgende zaken:
- Ze gaan zich terugtrekken uit contacten, spreken niet meer zo vaak als vroeger met vrienden, hebben geen zin meer om naar hun buitenschoolse activiteiten en hobby’s te gaan, zonderen zich thuis vaak af in hun kamer.
- Kinderen en jongeren gaan zich futloos voelen, hebben veel minder energie dan vroeger. Het lijkt wel alsof de “normale” dingen die van hen gevraagd worden, zoals naar school gaan, huiswerk maken, klusjes doen, ….. veel meer van hen vragen. Ze kunnen zich moeilijker concentreren op school, wat zich kan vertalen in minder goede schoolresultaten.
- Vermindering of vermeerdering van eetlust.
- Veel meer slapen dan gewoonlijk, of net minder goed kunnen slapen doordat ze lang in hun bed liggen piekeren.
Uiteraard heeft iedereen wel eens een dipje. Het kan een logische, normale reactie zijn op dingen die in het leven gebeuren. Bij kinderen en jongeren denken we dan aan: het overlijden van iemand, een scheiding van ouders, te veel druk op school, geen of weinig sociale aansluiting,...
Depressie?
We spreken van een depressie als je kind in ieder geval last heeft van één van de volgende twee belangrijke verschijnselen, gedurende minimaal 2 weken:
- Het kind is bijna elke dag neerslachtig, verdrietig, ongelukkig, somber,... en dit gedurende het grootste deel van de dag. Bij kinderen en jongeren kan het ook om een prikkelbare stemming gaan.
- Het kind heeft veel minder of geen plezier meer in dingen die het voorheen graag deed.
Bij kinderen is het soms niet gemakkelijk om een depressie te herkennen omdat de kenmerken gelijkenissen vertonen met andere problemen. Hun stemming is eerder 'afgevlakt' ofwel prikkelbaar. Kinderen kunnen wat ze voelen ook moeilijker onder woorden brengen. In hun gedrag worden ze minder speels en nemen ze weinig initiatief. Vaak worden ze ook angstiger en gaan ze zich meer terugtrekken. Ze vertonen ook regelmatig onverklaarbare lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, buikpijn of spierpijn.
Adolescenten krijgen in verhouding veel meer negatieve gedachten over zichzelf, hun uiterlijk of de toekomst. Ze kunnen zich extreem terugtrekken, of zich net agressief en opstandig gaan gedragen. Zogenaamde gedragsproblemen kunnen dan de depressieve stemming gaan maskeren. Vaak gaan ze ook op een riskante manier met drank of drugs experimenteren.
Het klavertje vier
We kunnen ook spreken van het klavertje vier van depressie bij kinderen en jongeren (De Fever & Coppens, 1997). Indien een kind in elk blad van het klavertje-4 aan een aantal kenmerken beantwoordt, dan duidt dit op 'een' probleem. Het gaat daarom niet noodzakelijk altijd om een depressie, maar in elk geval vraagt dit om verdere opvolging.
Ernstige vormen van depressie kunnen ook gepaard gaan met zelfmoordgedachten bij kinderen en jongeren. Goede informatie en adviezen rond zelfmoordgedachten bij kinderen en jongeren kan je vinden op: