Omgaan met een depressieve partner

Wat zijn signalen?

De eerste signalen van depressie zijn niet altijd duidelijk. Zelfs niet als je heel vertrouwd bent met je partner.
Meer over de signalen van depressie

Wat kan je doen?

Luisteren zonder te oordelen

Je partner is niet helemaal zichzelf, het is voor een gedeelte 'de depressie die spreekt'. Dat kan de communicatie moeilijk maken. Als je in een 'gewone' dip zit, kan je soms nog de zonnige kant van het leven zien. Iemand in een depressie kan zich echter vaak niet meer voorstellen dat het ooit nog goed komt. Je kan dus best dooddoeners vermijden, zoals: 'je overdrijft', 'stel je niet zo aan' of 'anderen hebben het veel moeilijker dan jij'.

Een luisterend oor bieden is van groot belang. Probeer te luisteren naar de gevoelens en gedachten die bij hem of haar spelen, zonder daar een oordeel over te vellen. Dit kan ook helpen om het probleem te erkennen. Erkennen dat je depressief bent, is immers vaak niet vanzelfsprekend.

Ga ook niet beschuldigen ("het is je eigen schuld") of veroordelen ("je bent iedereen tot last") in de hoop iemand 'wakker te schudden'. Dat helpt niet, omdat iemand die depressief is al vaak gevangen zit in een draaikolk van zelfverwijten.

Er bestaat ook zoiets als luisteren met weinig of zonder woorden. Je biedt ook steun door 'er te zijn', een knuffel te geven of simpelweg te vragen 'hoe gaat het met je?' of 'kan ik iets voor je doen?'. Zelfs al gaat je partner hier niet op in of lijkt het niet altijd door te dringen.

Praktisch helpen

Ondersteuning bij praktische zaken zoals de boodschappen doen of een andere klus uitvoeren, kunnen voor je depressieve partner zeer welkom zijn. Deze kleine taken kunnen voor hem of haar soms bijna onoverkomelijk lijken. Dat betekent echter niet dat je ongevraagd alles moet overnemen.

Als je partner zich erg terugtrekt dan kan het een verademing zijn als je eens initiatief neemt om samen te gaan wandelen of naar de bioscoop te gaan. Hetzelfde geldt voor praten over gewone dagelijkse dingen.

Je bent partner geen 'hulpverlener'

Als de somberheid van je partner langer dan 2 weken aansleept of ernstig wordt, dan kan je best stimuleren om professionele hulp te zoeken. Naar de huisarts gaan is een goede eerste stap. Je kan gerust zeggen dat je je zorgen maakt. Dat geeft je partner het gevoel dat hij of zij van betekenis is voor jou. Mensen die depressief zijn, kunnen het idee hebben dat ze er niet toe doen.

Je partner steunen en helpen betekent echter niet dat je hem of haar kan 'redden'. Ga je niet als een overspannen hulpverlener gedragen door voortdurend adviezen te geven en oplossingen te presenteren. Je blijft partner, je bent geen hulpverlener. Dat zijn twee heel verschillende rollen. Het helpt je partner niet vooruit en je loopt zelf kans om vroeg of laat 'opgebrand' te geraken. Het heeft geen zin om er zelf onderdoor te gaan.

Het kan wel een goede zaak zijn om je te informeren over depressie. Het kan jou helpen om een aantal zaken in perspectief te zien. Als je zelf nooit depressief geweest bent dan kan het behoorlijk lastig zijn om te begrijpen wat je partner doormaakt. Je kan je partner wel betrekken bij het zoeken naar informatie. Zeker wanneer deze het moeilijk heeft om de depressie te erkennen.

Stel grenzen en zorg voor jezelf

Steun bieden aan je partner betekent niet dat je over je grens moet laten gaan. Het is belangrijk dat je kan luisteren, maar niet eindeloos. Iemand die depressief is kan soms ook snel prikkelbaar of opvliegend zijn. Je hoeft niet alles lijdzaam te ondergaan en te accepteren.

Toenaderingspogingen langs jouw kant kunnen door je partner afgewezen worden. Je geeft een knuffel, maar die wordt niet beantwoord. Je vraagt hoe het gaat en je krijgt als antwoord "laat me met rust". Dan kan het goed zijn om zelf even afstand te nemen.

Samenleven met een depressieve partner kan voor jou erg belastend zijn. Het kan allerlei tegenstrijdige gevoelens oproepen waar je niet altijd blijf mee weet. Voor jezelf zorgen is in die omstandigheden heel belangrijk. Een heel aantal partners van depressieve mensen gaan er onderdoor en worden zelf depressief.

Blijf dus actief met je wat je graag doet, je werk en je sociale contacten. Zorg er ook voor dat je zelf ergens terecht kan met je zorgen, twijfels en gevoelens. Blijf er niet alleen mee zitten en verberg niet voor iedereen dat er problemen zijn. Praat erover met mensen die je vertrouwt. Indien nodig kan ook jij beroep doen op een professionele hulpverlener. Als je partner zelfdoding overweegt of je maakt je hier zorgen over, dan kan ook jij beroep doen op Zelfmoord 1813 of een andere hulpdienst.

Kan je praten over zelfmoordgedachten?

Ja, dat kan zeker. Het is een misvatting dat praten over zelfmoordgedachten iemand (meer) zou aanzetten tot zelfmoord. Als je partner hiermee bezig is, dan kan er beter openlijk over gepraat worden.
Lees meer over depressie en zelfmoord

Wanneer je denkt dat er een grote kans bestaat dat je partner zelfmoordplannen heeft of als hij of zij erg veel met de dood bezig is, schakel dan hulp in. Neem contact met de huisarts, een hulpverlener van je partner en/of met Zelfmoord 1813.