Over psychotherapie

Psychotherapie bestaat doorgaans uit een reeks van regelmatige gesprekken, met een psycholoog, psycho-therapeut of psychiater. In een aantal gevallen krijg je oefeningen mee om thuis uit te voeren. Dat kunnen ook online oefeningen zijn, zoals bij Depressiehulp.

Psychotherapie kan individueel verlopen, in groep, met een koppel, of met het gezin.

Verschillende vormen van psychotherapie hebben hun waarde aangetoond in de behandeling van depressie, zowel in onderzoek als in praktijk. Ze richten zich op verschillende oorzaken van depressie en factoren die depressie in stand houden. Dat verklaart waarom er meerdere benaderingen zijn.

Daarnaast zijn er heel wat gemeenschappelijke kenmerken. Deze zijn: het bieden van steun, het geven van inzicht in de problematiek en het in vertrouwen kunnen spreken met een niet-veroordelende persoon. Spreken met iemand die buiten de situatie staat, maar wel echt geïnteresseerd is in je verhaal, zal niet alleen opluchten. Het kan ook leiden tot een nieuwe manier van kijken, denken en voelen, en nieuwe manieren om met je problemen om te gaan.

Ondanks de grote gelijkenissen tussen de verschillende vormen van psychotherapie, zijn er ook accentverschillen. We bespreken ze hier kort:

Psychodynamische psychotherapie

In psychodynamische therapie wordt vooral stilgestaan bij patronen in je denken en voelen die steeds blijken terug te keren in je leven en vooral in je relaties. Er is ook aandacht voor hoe deze patronen zijn ontstaan in de loop van je leven en hoe ze samenhangen met je depressieve gevoelens. Eenmaal meer inzicht is ontstaan in deze patronen en waarom je ze hebt ontwikkeld, kan vervolgens samen worden gezocht naar nieuwe manieren van denken, voelen en gedragen.

Cognitieve gedragstherapie

In cognitieve gedragstherapie gebeurt iets gelijkaardig: de therapeut zal samen met jou op zoek gaan naar zogenaamde automatische (of onbewuste) gedachten die je gevoelens en gedragingen beïnvloeden. Denkpatronen die je depressieve klachten uitlokken of in stand houden. Dit geheel van denkpatronen, gevoelens en gedragingen kan je leven beheersen, vaak zonder dat je het zelf in de gaten hebt. De therapeut zal deze samen met jou aflijnen en toetsen aan de werkelijkheid. Dit gebeurt onder meer door gedragsopdrachten waaraan je werkt tussen de therapiesessies door.

Clientgerichte of humanistische psychotherapie

Cliëntgerichte therapie gaat er van uit dat alle mensen gezonde krachten in zich dragen om hun mogelijkheden te ontplooien ('zelfrealisatie'). Dit groeiproces kan echter geblokkeerd worden door allerlei omstandigheden in de persoon en in de omgeving. De therapeut zal hierbij samen met jou op zoek gaan naar gedachten en vooral ook gevoelens, die dit groeiproces hebben geblokkeerd. Door het opheffen van deze blokkeringen komen je gezonde krachten tot zelfrealisatie terug vrij en kan je andere keuzes maken in het leven.

Relatie-, gezins- en systeemtherapie

Depressie houdt vaak verband met de kwaliteit van je partnerrelatie en relaties met familieden in het algemeen. Relatie-, gezins- en systeempsychotherapie richt zich expliciet op de rol van het bredere systeem in het ontstaan en/of voortbestaan van depressie. In therapie wordt er dan samen met jou en je partner, of andere familieleden, gekeken hoe depressieve gevoelens kunnen samenhangen met de rol en positie die je al dan niet bewust hebt ingenomen in je relaties. Dit opent de weg naar verandering in die relaties en hoe je je daarbij voelt.

Wat is de beste therapie?

Onderzoek heeft aangetoond dat alle psychotherapeutische benaderingen even effectief kunnen zijn in de behandeling van depressie. Er bestaat dus niet zoiets als "de" meest effectieve psychotherapie. Het is eerder zaak om voor jou de beste aanpak en vooral ook de beste therapeut te vinden: een aanpak en een therapeut met wie het "klikt".

In praktijk zullen veel hulpverleners elementen uit de verschillende benaderingen combineren. Afhankelijk van wat het beste bij jou aansluit.

Misschien heb je zelf een voorkeur voor een bepaald type van psychotherapie na het lezen van bovenstaande informatie. Bespreek dit dan met je hulpverlener.

Soms kan het aangewezen zijn om je eerste voorkeur net niet te volgen. Onderzoek toont immers aan dat mensen evenveel baat kunnen hebben bij een aanpak die verder afstaat van hun voorkeur. Bijvoorbeeld als je iemand bent die alles graag verstandelijk aanpakt, dan kan het aangewezen zijn om meer aandacht te geven aan belevingen, gevoelens of de manier waarop je omgaat met anderen...