Overspannen, burn-out en depressie

Overspannenheid, burn-out en depressie hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken. Hierdoor zijn ze niet altijd gemakkelijk van elkaar te onderscheiden. Daar komt bovenop dat de drie termen in ons dagelijks taalgebruik vaak door elkaar gebruikt worden.

Verder is het zo dat opeenvolgende periodes van overspannenheid tot een burn-out kunnen leiden. Overspannenheid en burn-out kunnen op hun beurt ook een aanleiding vormen voor het ontwikkelen van een depressie, maar dat is zeker niet altijd het geval.

Overspannen

Je kan overspannen worden wanneer er gedurende een relatief korte periode (enkele weken of maanden) te veel van je gevraagd wordt. Je staat voortdurend onder spanning en je kan onvoldoende tot rust komen. Je voelt je moe, maar vooral opgejaagd. Je kan de neiging hebben om je nog meer in te spannen om de situatie de baas te kunnen.

Overspanning heeft vaak met het werk te maken. Je moet bijvoorbeeld het werk van een zieke collega overnemen. Of je moet allerlei problemen tegelijkertijd oplossen die allemaal even belangrijk lijken te zijn. Of je vreest voortdurend om deadlines niet te halen,...

Overspanning kan ook met andere stresssituaties samenhangen. Bijvoorbeeld je voelt je overspoeld door huishoudelijk werk, of door de zorg voor een ziek familielid, of door zich opstapelende schulden,...

Burn-out

Burn-out is veel heftiger dan overspannenheid en heeft een grotere impact op jou als persoon.

Bij een burn-out is er sprake van een zeer langdurige periode van overbelasting. Het gaat dus eerder om een jarenlange opeenstapeling van stressvolle omstandigheden, waar je niet of moeilijk mee overweg kon. Plots blijkt alle energie opgebruikt en je voelt je uitgeput. Zowel lichamelijk als psychisch.

Kenmerkend voor een burn-out is dat deze duidelijk verband houdt met een bepaald levensgebied. Dit is heel vaak de werksituatie. Je krijgt een sterke tegenzin om te gaan werken, je twijfelt aan je capaciteiten en je kan ook cynisch worden over alles wat met je werk te maken heeft.

Daarbuiten kan je vaak echter nog wel genieten van contacten met vrienden, andere bezigheden of je vrije tijd.

Depressie

Depressie is nog ingrijpender dan een burn-out. Een depressie heeft invloed op heel je leven en op jou als gehele persoon. Je ziet nergens nog de zin van in, je verliest alle interesse en je wilt je volledig terugtrekken.

Een depressie kan helemaal losstaan van situaties die je eventueel stress bezorgen. Het is goed mogelijk dat er wel een verband is met stressvolle omstandigheden, maar dat is zeker niet altijd het geval of slechts gedeeltelijk.

Bij ernstige depressies komen vaak doodsgedachten voor. Dit is niet eigen aan overspannenheid of burn-out.

De dagschommelingen bij depressie zijn doorgaans ook anders. Iemand die depressief is voelt zich meestal het meest somber en moe tijdens de ochtend, terwijl het 's avonds dikwijls wat beter lijkt te gaan. Bij overspannenheid en burn-out is het net andersom.

Mensen met depressie reageren vaak gunstig op een behandeling met antidepressiva. Bij overspannenheid en burn-out is dat niet het geval.